طرحواره رها شدگی یک مفهوم روانشناختی است که به یک باور یا الگوی تفکر فراگیر اشاره دارد که در آن فرد خطر قابل توجهی از دست دادن حمایت عاطفی و ارتباط دیگران را درک می کند. این طرحواره اغلب از تجربیات اولیه دوران کودکی سرچشمه می گیرد و می تواند عمیقاً بر روابط در طول زندگی تأثیر بگذارد.

طرحواره رهاشدگی چیست؟

افراد دارای طرحواره رهاشدگی اغلب با احساس تنهایی دست و پنجه نرم می کنند و ممکن است در مکانیسم های مقابله ای ناسالم مانند مصرف مواد برای بی حس کردن درد خود درگیر شوند. آنها همچنین ممکن است شریک هایی را انتخاب کنند که از نظر عاطفی در دسترس نیستند و چرخه ای از ناامنی و نارضایتی را در روابط تداوم می بخشد(منبع)(منبع).

درک طرحواره رهاسازی می تواند برای افرادی که به دنبال بهبود الگوهای رابطه و سلامت عاطفی خود هستند، حیاتی باشد. درمان های روانشناختی می‌تواند ابزارهایی برای رسیدگی به این طرح‌واره‌ها و پرورش سبک‌های دلبستگی سالم‌تر فراهم کند(منبع)(منبع).

آیا احساس تنهایی می کنید؟

علائم طرحواره رهاشدگی

افرادی که طرحواره رها شدن دارند، اغلب طیف وسیعی از علائم و نشانه‌ها را نشان می‌دهند که منعکس کننده ترس عمیق آنها از از دست دادن حمایت عاطفی و ارتباط است. در اینجا شاخص های کلیدی وجود دارد:

• دلبستگی و وسواس:

1. تمایل به چسبیدن به شریک زندگی زمانی که احساس می کنید ممکن است آنها را کنار بکشند.
2. وسواس بیش از حد در روابط، نیاز به اطمینان مداوم از عشق و تعهد.

• اضطراب در مورد روابط:

1. هنگام جدا شدن از عزیزان یا عدم اطمینان در مورد مکان آنها، اضطراب قابل توجهی را تجربه می کنند.
2. هوشیاری بیش از حد نسبت به هر نشانه ای که ممکن است احساسات شریک زندگی در حال تغییر باشد، که منجر به نگرانی دائمی در مورد ترک احتمالی می شود.

• خرابکاری در روابط:

1. درگیر شدن در رفتارهایی که در ابتدا روابط را خراب می کند، اغلب به دلیل اضطراب شدید در مورد صمیمیت یا ترس از صدمه دیدن.
2. اجتناب از روابط به طور کامل برای کاهش خطر درد عاطفی .

• خودارزش پایین:

1. احساس بی لیاقتی یا عدم کفایت، ناشی از نیازهای برآورده نشده برای حمایت مداوم در طول سال های شکل گیری رابطه.
2. اعتقاد به اینکه فرد باید برای تایید یا محبت دیگران سخت تلاش کند.

تاثیر شبکه های اجتماعی بر عزت نفس: مقایسه و نارضایتی

• بی ثباتی عاطفی:

1. نوسانات خلقی مکرر و افزایش حساسیت به تهدیدات درک شده در روابط، منجر به پریشانی عاطفی می شود.
2. مشکل در تنظیم احساسات، که می تواند به صورت حسادت، مالکیت، یا رفتار کنترل کننده در زمینه های عاشقانه ظاهر شود.

• اضطراب و افسردگی مزمن:

1. حساسیت بیشتر به اختلالات اضطرابی، غمگینی و افسردگی در نتیجه ترس های مداوم مربوط به رها شدن.
2. درگیر شدن در مکانیسم های مقابله ای ناسالم، مانند سوء مصرف مواد یا خودگویی منفی، برای مدیریت احساسات ناراحت کننده.

• مشکل در اعتماد و ارتباط:

1. تلاش برای اعتماد کامل به شرکا و اغلب به دنبال اطمینان بیش از حد در مورد تعهد آنها.
2. چالش در برقراری ارتباط موثر نیازها، منجر به سوء تفاهم و اضطراب بیشتر در روابط می شود(منبع)(منبع).

روش های درمان اضطراب بدون دارو

درک این نشانه ها برای افرادی که ممکن است تحت تأثیر طرحواره رها شدن قرار گیرند، بسیار مهم است، زیرا شناخت این الگوها می تواند اولین گام در جهت کمک گرفتن و تقویت پویایی روابط سالم تر باشد(منبع)(منبع).

تاثیر طرحواره رهاشدگی روی روابط فرد

طرح واره رهاسازی به طور قابل توجهی بر روابط فرد تأثیر می گذارد و اغلب منجر به چرخه ای از اضطراب، ناامنی و رفتارهای ناسازگار می شود.

 این طرحواره از تجارب اولیه زندگی ناشی از غفلت، از دست دادن یا حمایت عاطفی ناسازگار است که باورهای فرد را در مورد صمیمیت و ارتباط شکل می دهد.

• ترس از رها شدن:

افرادی که طرحواره رها شدن دارند، اغلب ترس شدیدی از ترک یا طرد شدن توسط عزیزان دارند. این ترس می‌تواند به صورت اضطراب در روابط ظاهر شود و منجر به رفتارهایی شود که ممکن است افراد را به جای نزدیک‌تر کردن، از خود دور کند.

• دلبستگی و مالکیت:

یک پاسخ رایج به ترس از رها شدن، چسبیدن است. افراد ممکن است برای تایید عاطفی بیش از حد به اطرافیان خود وابسته شوند و به دنبال اطمینان دائمی برای کاهش ناامنی خود باشند. این رفتار می تواند فشاری را در روابط ایجاد کند، که اغلب منجر به احساس خفگی یا غرق شدن افراد می شود(منبع)(منبع).

• پیامدهای بلند مدت

تأثیر طرحواره رهاشدگی می تواند به نارضایتی مزمن رابطه و پریشانی عاطفی منجر شود. افراد ممکن است خود را در چرخه‌ای گرفتار بیابند که در آن ترس‌هایشان الگوهای ناسالم را تداوم می‌بخشد و در نهایت مانع رشد و تحقق شخصی در روابط می‌شود(منبع)(منبع).

علت طرحواره رهاشدگی

طرحواره رهاشدگی در روانشناسی اساساً ریشه در تجربیات اولیه دوران کودکی دارد و منعکس کننده این باور است که افراد مهم حمایت عاطفی ثابتی را ارائه نمی دهند. درک علل این طرحواره برای پرداختن به تأثیر آن بر روابط و رفاه شخصی بسیار مهم است.

• مراقبت ناسازگار:

کودکانی که حمایت عاطفی غیرقابل پیش‌بینی را از سوی مراقبان تجربه می‌کنند(جایی که محبت ممکن است بین گرمی و بی‌توجهی در نوسان باشد) احتمال بیشتری دارد که طرحواره رهاشدگی ایجاد کنند. این ناهماهنگی این باور را تقویت می‌کند که عشق و حمایت غیرقابل اعتماد هستند، که منجر به اضطراب در مورد روابط آینده می‌شود.

• تجارب تروماتیک:

رویدادهای آسیب زا، مانند از دست دادن یک مراقب یا جدایی طولانی مدت از والدین، می تواند به طور قابل توجهی در شکل گیری طرحواره رها شدن کمک کند. چنین تجربیاتی ترس عمیقی را القا می‌کند که ممکن است عزیزان آن را ترک کنند یا در دسترس نباشند و احساس ناامنی را تقویت کنند.

چرا گرفتار کم رویی و اضطراب اجتماعی می شوید؟

• غفلت عاطفی:

بی‌توجهی عاطفی در طول سال‌های شکل‌گیری، که در آن مراقبان در ارائه پرورش عاطفی یا اعتبار کافی ناکام هستند، می‌تواند باعث شود کودکان این باور را درونی کنند که نیازهایشان بی‌اهمیت هستند. این بی توجهی باعث ایجاد حس بی لیاقتی و ترس از رها شدن توسط کسانی می شود که به دنبال ارتباط هستند.

• روابط مدلسازی:

مشاهده روابط ناپایدار یا ناسالم بین مراقبین می تواند درک کودک از دلبستگی را شکل دهد. اگر مراقبین الگوهای بی‌ثباتی از خود نشان دهند (مانند درگیری‌های مکرر یا احساسات فرار) کودکان ممکن است یاد بگیرند که در روابط خود انتظار پویایی‌های مشابهی داشته باشند و طرحواره رهاشدن را تداوم بخشد.

• رشد شناختی:

همانطور که کودکان تجارب خود را پردازش می کنند، طرحواره های شناختی ایجاد می کنند که بر نحوه تفسیر آنها از تعاملات اجتماعی تأثیر می گذارد. اگر آنها به طور مداوم روابط را مملو از از دست دادن یا خیانت بالقوه درک کنند، این باورها ریشه دوانده و منجر به افزایش هوشیاری برای علائم رها شدن در بزرگسالی می شود.

معجزه در بهبود مهارت اجتماعی در نوجوانان بدون دارو با روشهای نوین از غار تنهایی بیرون می آیید.

• پیامدهای بلند مدت

طرحواره رهاشدگی اغلب در بزرگسالی از طریق اضطراب، چسبندگی و رفتارهای خود خرابکارانه در روابط ظاهر می شود. افراد ممکن است با مسائل مربوط به اعتماد، ترس از صمیمیت، و تمایل به انتخاب شریکی که از نظر عاطفی در دسترس نیستند، دست و پنجه نرم کنند، که ترس آنها را تقویت کرده و چرخه پریشانی را تداوم می بخشد(منبع)(منبع).

پرداختن به طرحواره شدگی معمولاً شامل مداخلات درمانی با هدف تغییر شکل این باورهای اصلی و پرورش سبک های دلبستگی سالم تر است. درک منشأ آن به افراد اجازه می دهد تا برای رهایی از محدودیت ها و ایجاد روابط رضایت بخش تر تلاش کنند(منبع)(منبع).

درمان طرحواره رهاشدگی

این ساختار روان‌شناختی می‌تواند منجر به پریشانی عاطفی و رفتارهای ناسازگارانه در روابط بزرگسالان شود. طرحواره درمانی، شکل تخصصی روان درمانی، با کمک به افراد در شناسایی و اصلاح باورها و الگوهای عمیق خود، در پرداختن به این مسائل مؤثر است.

طرحواره درمانی این روش درمانی بر شناسایی طرحواره رهاسازی و کشف ریشه های آن تمرکز دارد. از طریق جلسات هدایت‌شده، افراد یاد می‌گیرند که الگوهای افکار منفی را به چالش بکشند و مکانیسم‌های مقابله سالم‌تری ایجاد کنند. تکنیک هایی مانند تجسم، ایفای نقش، و ذهن آگاهی اغلب برای تسهیل این فرآیند به کار می روند(منبع)(منبع).

با درک پویایی طرحواره رهاشدگی و استفاده از این رویکردهای درمانی، افراد می توانند برای التیام زخم های عاطفی خود، تقویت روابط سالم تر و بهبود رفاه کلی تلاش کنند(منبع).

برای تماس با مرکز طرحواره درمانی و ارتباط با بهترین طرحواره درمان در تهران می توانید از شماره های 02122354282 و 02188422495 کمک بخواهید.