طرحواره آمیختگی در روانشناسی به بهترین وجه از طریق مفهوم آمیختگی هویت درک می شود. افرادی که دچار این طرحواره هستند، معمولاً بدون تأیید و حضور دیگران احساس ناامنی یا بی‌هویتی می‌کنند. شناخت و درمان طرحواره آمیختگی می‌تواند به بازیابی استقلال عاطفی، افزایش اعتمادبه‌نفس و بهبود روابط نزدیک کمک کند.
طرحواره آمیختگی چیست؟
یک ساختار روانشناختی که در آن خود شخصی فرد (ویژگی های منحصر به فرد) و خود اجتماعی (عضویت در گروه) عمیقاً متحد می شوند. این آمیختگی یک حس غشایی از یگانگی با یک گروه ایجاد می‌کند، جایی که هویت شخصی و هویت گروهی برجسته باقی می‌مانند و برای برانگیختن رفتار شدید طرفدار گروه، مانند از خودگذشتگی برای گروه یا اعضای آن، هم افزایی می‌کنند.
ویژگی های کلیدی آمیختگی هویت عبارتند از:
پیوندهای رابطه ای: افراد در هم آمیخته پیوندهای خویشاوندی را نه تنها با گروه به عنوان یک کل بلکه با اعضای گروه نیز احساس می کنند و باعث تقویت ارتباطات بین فردی قوی در گروه می شود.
برگشت ناپذیری: هنگامی که آمیختگی ایجاد می شود، در طول زمان، حتی در شرایط نامطلوب، پایدار می شود.
هم افزایی هویت: خود فردی و اجتماعی با هم کار می کنند و انگیزه عمل از طرف گروه را تقویت می کنند.
جوهر و عامل مشترک: ادراک ویژگی های اصلی مشترک و احساس عاملیت شخصی که به رفتار گروهی هدایت می شود، زیربنای ادغام است.
به طور خلاصه، طرحواره تلفیقی شامل یک حالت روانشناختی است که در آن هویت شخصی و هویت گروهی با هم ادغام می شوند و منجر به پیوندهای عاطفی قوی و تمایل به درگیر شدن در رفتارهای پرهزینه یا افراطی برای گروه می شود(منبع)(منبع).
نشانه‌های خطرناک طرحواره آمیختگی؛ آیا شما بیش از حد درگیر دیگران هستید؟
- یک حس قوی و درونی از یگانگی با گروه، که در آن هویت های فردی و اجتماعی عمیقاً در هم تنیده می شوند اما هر دو برجسته باقی می مانند.
- احساس پیوندهای رابطه‌ای نه تنها با گروه به‌عنوان یک کل، بلکه با تک تک اعضای گروه، مشابه پیوندهای خانوادگی.
- احساس رفاه گروه به عنوان یک شخص مهم، که منجر به احساس مسئولیت درونی برای مراقبت و محافظت از گروه می شود.
- تمایل به مشارکت در رفتارهای شدید طرفدار گروه، از جمله فداکاری های پرهزینه یا به خطر انداختن امنیت شخصی برای گروه.
- درک تهدید برای گروه به عنوان تهدید شخصی، انگیزه اقدامات دفاعی یا حفاظتی از طرف گروه.
- ثبات و برگشت ناپذیری این هویت در هم آمیخته در طول زمان، با افزایش پاسخ‌های احساسی به گروه.
- فعال سازی هر دو خود شخصی (عاملی، ویژگی های فردی) و خود اجتماعی (عضویت در گروه) به طور همزمان، افزایش انگیزه برای رفتار طرفدار گروه.
این نشانه‌ها، آمیختگی هویت را از شناسایی گروهی معمولی متمایز می‌کند، زیرا آمیختگی شامل مرزی مبهم بین خود و گروه و تعهد عاطفی و رفتاری قوی‌تر است(منبع)(منبع).
تله آمیختگی عاطفی با والدین؛ وقتی عشق والدین تبدیل به وابستگی می‌شود
درهم تنیدگی عاطفی با والدین که اغلب به آن درگیری می گویند الگویی است که در آن مرزهای بین والدین و فرزند مبهم است و منجر به وابستگی ناسالم و از دست دادن هویت فردی می شود. این پویایی می تواند احساس نزدیکی کند، اما در واقع کودک را در نقش ها و مسئولیت هایی به دام می اندازد که مانع رشد عاطفی و استقلال او می شود.
نشانه های کلیدی درهم تنیدگی عاطفی (درگیر شدن):
- احساس مسئولیت در قبال احساسات والدین، با این باور که وظیفه شما این است که آنها را راضی نگه دارید یا مشکلاتشان را حل کنید.
- والدینی که با کودک به عنوان یک معتمد، درمانگر یا بهترین دوست رفتار می کنند، جزئیات شخصی نامناسب را به اشتراک می گذارند یا برای حمایت عاطفی به کودک تکیه می کنند.
- احساس گناه یا شرم که برای نزدیک نگه داشتن کودک استفاده می شود والدین ممکن است جملاتی مانند "تو تمام چیزی که من دارم" یا "هرگز مرا ترک نکن" بگویند.
- مشکل در تعیین حد و مرز یا نه گفتن، اغلب احساس خودخواهی یا ناسپاسی به خاطر خواستن استقلال.
- فقدان حریم خصوصی، با تقاضای والدین برای دانستن جزئیات صمیمی در مورد زندگی کودک.
- احساس گیج‌کننده هویت مبارزه برای دانستن اینکه چه کسی خارج از خانواده هستید، یا اینکه خود را عمدتاً بر اساس نقشتان در خانواده تعریف می‌کنید.
- جذب یا بازتاب احساسات والدین، هماهنگی بیش از حد با حالات و نیازهای آنها در حالی که احساسات خود را نادیده می گیرید.
- روابط بزرگسالان تحت تأثیر قرار می گیرد مشکل در ایجاد رابطه مستقل، یا احساس گسستگی بین وفاداری به والدین و همسر.
عواقب:
- رشد عاطفی و خودمختاری متوقف می شود.
- احساس گناه مزمن، اضطراب یا رنجش.
- مشکل در ایجاد روابط و مرزهای سالم بزرگسالان.
- در شناسایی یا مدیریت احساسات خود مشکل دارید
تله درهم تنیدگی عاطفی با والدین چرخه‌ای است که در آن از کودکان انتظار می‌رود که نیازهای عاطفی والدین خود را برآورده کنند، اغلب به قیمت رشد و استقلال خودشان. شناخت این الگوها اولین قدم به سوی تعیین مرزهای سالم تر و ایجاد حس قوی تر از خود است(منبع)(منبع)(منبع).
تأثیر طرحواره آمیختگی در زندگی و روابط عاطفی؛ چرا همیشه دیگران را مقدم می‌دانید؟
طرحواره آمیختگی به ویژه در زمینه آمیختگی هویت و آمیختگی شناختی تأثیرات قابل توجهی بر تاب آوری روانی، رفتار اجتماعی و بهزیستی دارد.
تاثیرات کلیدی:
- تاب‌آوری و توانمندسازی: طرحواره‌درمانی و آموزش توانمندسازی روانشناختی می‌تواند آمیختگی شناختی (تمایل به درگیر شدن بیش از حد با افکار خود) را کاهش دهد، به‌ویژه در گروه‌های آسیب‌پذیر مانند دختران نوجوانی که در معرض خشونت خانگی قرار دارند.
کاهش آمیختگی شناختی سلامت روان را بهبود می بخشد، خودکارآمدی را افزایش می دهد، و به افراد کمک می کند تا الگوهای فکری ناسازگار را به چالش بکشند، تاب آوری و راهبردهای مقابله سالم تر را تقویت کنند(منبع).
- قضاوت اجتماعی و حمایت گروهی: طرحواره های ترکیبی فعال در تنظیمات گروهی مسئولیت، قاطعیت و خودکنترلی را افزایش می دهند. محیط‌های گروهی حمایتی فرصت‌هایی را برای توسعه مهارت، همدلی و ابراز عاطفی فراهم می‌کنند که تاب‌آوری و شایستگی اجتماعی را بیشتر تقویت می‌کند.
- آمیختگی هویت و رفتار طرفدار گروه: آمیختگی هویت احساس عمیق یگانگی با یک گروه، افراد را به حفظ عاملیت شخصی و هدایت آن به سمت اهداف گروهی هدایت می کند.
به دلیل پیوندهای شخصی و عاطفی قوی با سایر اعضا، افرادی که به شدت در هم آمیخته اند، احتمال بیشتری دارد که برای گروه خود فداکاری های افراطی از جمله به خطر انداختن جان خود انجام دهند.
- قدرت متقابل: این طرحواره ادغام یک رابطه متقابل بین فرد و گروه ایجاد می کند: افراد هم از گروه قدرت می گیرند و هم فعالانه از گروه حمایت می کنند. این هم افزایی عاملیت شخصی و جمعی را افزایش می دهد و منجر به سطوح بالاتر تعهد، انگیزه و آسیب ناپذیری درک شده در گروه می شود(منبع).
به طور خلاصه، طرحواره آمیختگی چه در قالب آمیختگی شناختی یا هویتی می تواند عمیقاً تاب آوری، سلامت روانی و پویایی گروه را شکل دهد و افراد را قادر می سازد بر ناملایمات غلبه کنند و به همسویی بیشتر بین اهداف شخصی و جمعی دست یابند(منبع)(منبع)(منبع).
راه‌های مؤثر درمان طرحواره آمیختگی؛ چگونه از تله وابستگی عاطفی رها شویم؟
1. طرحواره درمانی
- رویکرد اصلی: طرحواره های ناسازگار اولیه را از طریق بازسازی شناختی، پردازش عاطفی و شکستن الگوهای رفتاری مورد هدف قرار می دهد.
- اثربخشی: با پرداختن به ریشه های عاطفی و رابطه ای زمینه ای، به ویژه در مواردی مانند طلاق عاطفی و فرسودگی شغلی، آمیختگی شناختی را کاهش می دهد. مطالعات تغییرات ساختاری شخصیت و نتایج پایدار را در مقایسه با درمان های کوتاه مدت نشان می دهد(منبع)(منبع).
2. مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی
- تکنیک ها: تمرکز بر آگاهی از زمان حال و فروپاشی شناختی (جداسازی افکار از هویت).
- کاربرد: برای فرسودگی شغلی مؤثر است، اگرچه نسبت به طرحواره درمانی تأثیر کمتری بر آمیختگی شناختی دارد. به خوبی با طرحواره درمانی برای نتایج کل نگر ترکیب می شود(منبع).
3. آموزش توانمندسازی روانشناختی
- تمرکز: با به چالش کشیدن افکار ناسازگار، خودکارآمدی و تاب آوری را افزایش می دهد، به ویژه در گروه های آسیب پذیر (به عنوان مثال، نوجوانانی که در معرض آسیب هستند).
4. پشتیبانی مبتنی بر گروه
- نقش: آمیختگی هویت را با تقویت همدلی، قاطعیت و عاملیت مشترک در محیط های حمایتی تقویت می کند(منبع)(منبع).
5. ایماگوتراپی
- استفاده: ارتباطات رابطه‌ای را بهبود می‌بخشد و آمیختگی شناختی را در زوج‌ها کاهش می‌دهد، اگرچه نسبت به طرحواره‌درمانی طولانی‌مدت مؤثرتر نیست(منبع)
برای تماس با مرکز طرحواره درمانی و ارتباط با بهترین طرحواره درمان در تهران می توانید از شماره های 02122354282 و 02188422495 کمک بخواهید.
.png?m=thumb&w=20&h=20&q=high){kind=logo}
دیدگاه خود را بنویسید