آنچه باید در مورد خشونت و پرخاشگری و راههای کنترل آن بیاموزید. ارائه تعریف به این منظور مطرح می گردد که آشنایی لازم و پایه برای درمان و کنترل این مشکل فراهم شود.

خشونت

خشونت هرنوع نگرش، فکر، عواطف و برخورد تند و شدید را شامل می شود. این موارد ممکن است که با شدت و تندروی در رفتار و عملکرد فرد بروز نماید و باعث آسیب رساندن به دیگران یا خود فرد شود. البته ممکن است که خشونت در حد همان فکر و احساس تند و شدید باقی بماند و به پرخاشگری تبدیل نشود.

البته اغلب مواقع رفتارهای تند و خشن توانایی تبدیل به پرخاشگری را دارند.

به طور مثال فردی که خاطرات ناخوشایند و ناراحت کننده ای به ذهنش می رسد ممکن است احساس خشونت در او ایجاد شود و این احساس حتی ممکن است چند روز باقی بماند.

این شخص ممکن است در اتاق را بهم بکوبد، ظرف ها را بهم بزند، در هنگام مکالمه کنترل خود را از دست بدهد و یا صدای آهنگ را از همیشه بیش تر کند.

پرخاشگری

پرخاشگری رفتار و عملکردی است که به منظور آسیب رساندن و مشکل آفرینی ایجاد می شود. البته رفتارهای پرخاشگرانه ممکن است در جواب به رفتار پرخاشگرانه دیگران باشد.

حقایقی مهم در مورد پرخاشگری و خشونت

در ارتباط با پرخاشگری می توان به موارد زیر اشاره کرد.

پرخاشگری رفتاری است که به منظور آسیب رساندن به شخص یا موضوع خاصی شکل می گیرد.

همان طور که گفته شد پرخاشگاری با هدف آسیب رساندن به دیگران، تخریب کردن و صدمه زدن شکل می گیرد. به همین منظور هر نوع رفتاری که این هدف ها را به دنبال داشته باشد پرخاشگری محسوب می شود.

پرخاشگری ممکن است بدون خشونت یا در شرایطی همراه با ادب و احترام باشد.

پرخاشگری را می توان به دو دسته با خشونت و بدون خشونت تقسیم کرد.  

این بدین معنی است که گاهی اوقات بدون استقاده از خشونت می توانیم به دیگران صدمه بزنیم و آن ها را مورد آزار قرار دهیم.

برخی از افراد برای آسیب زدن به دیگران از راه کلامی وارد می شوند و با طنز، کنایه و تمسخر به دیگران آسیب می زنند. البته ظاهر این سخن رنگ و بوی خشونت ندارد اما در باطن آن رفتارهای پرخاشگرانه مخفی شده است.

چیز دیگری که ممکن است پرخاشگری تلقی شود توجه نکردن، احترام قائل نشدن و رفتار سرد است که به قصد آسیب رساندن به دیگری انجام شود. 

البته این بی توجهی ممکن است منطقی باشد و دلیلی پشت آن پنهان نشده باشد. 

اما اگر فرد تا پیش از این رفتار گرمی داشته و ناگهان رفتارش سرد شود مشخص می شود که فرد به دلیل خاصی این ناراحتی را پیدا کرده و این رفتار سرد او تا حدودی با پرخاشگری همراه است.

البته در شرایط خاصی این پرخاشگری ها قصد صدمه به فرد را ندارد اما در هر صورت این رفتارها با آسیب و ناراحتی همراه است. 

این رفتارها به شخصیت فرد نیز بستگی دارند بدین صورت که فردی که روحیه خشنی دارد، زیاد تحت تاثیر این پرخاشگری ها قرار نمی گیرند ولی افرادی که روحیه حساس و لطیفی دارند، اذیت می شوند.


بعضی از پرخاشگری ها با رفتارهایی خشونت آمیز همراه است.

اشخاصی که دارای رفتارهای خشونت آمیزی هستند، هنگام اقدام به پرخاشگری رفتارهای خشونت آمیز نیز نشان می دهند.

این رفتارهای خشن می تواند شامل خشونت فیزیکی، نگاه خشن یا خشونت کلامی شدید باشد.

در هر صورت این پرخاشگری در قالب خشونت بروز می کند و در این حالت فرد تا جایی که مانعی بر سر راه خود احساس نکند به این رفتارها ادامه می دهد. 

این موانع می تواند رشد رفتاری، شخصیتی و فردی باشد. زیرا رشد فرد از نظر رفتاری و عاطفی باعث می شود که فرد کم تر به رفتارهای خشونت آمیز اقدام کند.

پرخاشگری از رفتارهای ساده تا رفتارهای گسترده را شامل می شود

پرخاشگری طیف گسترده ای از رفتارها را شامل می شود، به طور مثال موارد زیر

  • نگاه خشن،
  • لحن خشن، 
  • حمله فیزیکی، 
  • درگیری های دست جمعی
  •  هل دادن همه نوعی پرخاشگری


پرخاشگری می تواند فردی، جمعی، گروهی یا اجتماعی باشد.

پرخاشگری همان طور که گفته شد رفتاری بین دو نفر را شامل می شود، بدین صورت که فرد به دلایل خاص شخص دیگر را مورد پرخاشگری قرار می دهد، اما در عین حال این اتفاق ممکن است بین چند نفر هم اتفاق بی افتد.

بدین صورت که چند نفر بر علیه یک یا چند نفر دیگر اقدام به رفتارهای پرخاشگرانه می کنند.

از سوی دیگر این پرخاشگری ممکن است بین کشورها، قبایل یا خانواده ها روی دهد. نوعی از این رفتار پرخاشگرانه را می توان به جنگ بین کشورها نسبت داد.

در اوایل قرن بیستم جنگ های جهانی حتی از قاره ها هم فراتر رفت و تمام جهان را درگیر کرد.

این جنگ ها که نماد بارز پرخاشگری هستند آسیب های زیادی را به مکان ها، افراد و کشورهای مختلف وارد می کنند، تلفات انسانی جنگ جهانی دوم حدود 60 میلیون نفر تخمین زده شده و این جدا از آسیب های صنعتی و زیربنایی کشورها است.

در هر صورت پرخاشگری در مقیاس های مختلفی رخ می دهد و در جنبه های نژادی، قومی و ملی نیز گسترش می یابد.

 برای مثال بعضی از قومیت ها خود را برتر از دیگران می دانند و به همین دلیل دیگر کشورها و جوامع را مورد توهین قرار می دهند و رفتارهای خشونت آمیزی نسبت به آن ها بروز می دهند.